Στον σύνδεσμο που κοινοποιώ, ο φίλος Νώτης δημοσιεύει - με εξαιρετική αισθητική! - την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου Fourkiotis κατά της Ελλάδας της 16/6/2016 στο Γαλλικό πρωτότυπο και Ελληνική μετάφραση, καθώς κι ένα "Δελτίο Τύπου", όπου επισημαίνονται ορισμένα ζητήματα σχετικά με την έκδοση και τις συνέπειες της απόφασης αυτής. Πρόκειται για τον εξής σύνδεσμο:
Η απόφαση Fourkiotis εκδόθηκε δυο μέρες πριν την παγκόσμια «ημέρα του πατέρα» (18/6), σαν δώρο του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στον Έλληνα – και τον Ευρωπαίο – πατέρα.
Με την Fourkiotis κατά της Ελλάδας της 16/6/2016, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδικάζει την Ελλάδα επειδή άφησε μια μητέρα ανενόχλητη να στερεί επί χρόνια αυθαίρετα την επικοινωνία ενός πατέρα με τα παιδιά του. Ο λόγος για τον οποίο η Ελλάδα καταδικάζεται είναι η πλήρης αδράνεια των Ελληνικών Αρχών, παρά τις αιτήσεις του πατέρα για μέτρα άμεσα, πρακτικά και εφαρμόσιμα.
Στην πραγματικότητα, η Fourkiotis είναι το χρονικό μιας προαναγγελθείσας καταδίκης της Ελλάδας: είχε προηγηθεί η Kosmopoulou, του 2004, στα χνάρια της οποίας κινήθηκε – με ορισμένες κρίσιμες διαφορές – και η Fourkiotis. Ο πατέρας, ειδικότερα, στην νέα αυτή υπόθεση, είχε απευθυνθεί στην Εισαγγελία Ανηλίκων για να λάβει τα απαραίτητα μέτρα κατά της αυθαιρεσίας της μητέρας, επικαλούμενος το προηγούμενο της Kosmopoulou. Οι αιτήσεις του αποκρούστηκαν από ανθρώπους τους οποίους, και το άκουσμα ακόμα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου τους έφερνε στα πρόθυρα της νευρικής κρίσης – με αποτέλεσμα μια νέα καταδίκη της Ελλάδας.
"Έξω", λοιπόν, "πάμε καλά".
"Μέσα", όμως, το ζήτημα της ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ διαχείρισης της Fourkiotis, δηλαδή της αξιοποίησής της από την Ελλάδα, ώστε να αναμορφωθεί το νομικό πλαίσιο και να κινητοποιηθούν οι αρμόδιες αρχές – ιδίως οι Εισαγγελίες Ανηλίκων – προς τη σωστή κατεύθυνση, είναι το επόμενο, «δύσκολο» κομμάτι. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αν και, τυπικά, είναι ένα «Ευρωπαϊκό», δηλαδή διεθνές, ξένο δικαστήριο, ερμηνεύει κατά τρόπο ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΟ για την Ελλάδα, την Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η τελευταία, κατά το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, είναι εσωτερικό δίκαιο. Δηλαδή η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου έχει υποχρεωτική ισχύ ΓΙΑ ΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ τη Ελλάδας. Είναι ανώτερη από του Αρείου Πάγου, αφού το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο μπορεί να ελέγξει και τον Άρειο Πάγο, αν ο τελευταίος παραβιάζει την Σύμβαση.
Αυτή η διάσταση της Νομολογίας του ΕΔΔΑ, απ' ό,τι είδα και από ορισμένες πρώτες αντιδράσεις στην απόφαση, χρειάζεται να τονιστεί περισσότερο: το ΕΔΔΑ ερμηνεύει την ΕΣΔΑ, όπως, αναλόγως, ο Άρειος Πάγος ερμηνεύει το Σύνταγμα, με ισχύ απευθείας στην Ελληνική έννομη τάξη. Αν ο Άρειος Πάγος και το ΕΔΔΑ ερμηνεύσουν την ΕΣΔΑ με διαφορετικό τρόπο, υπερισχύει της ΕΣΔΑ.
Αυτό έχει σημασία γιατί ο "κατάλογος δικαιωμάτων" της ΕΣΔΑ, αν τον διαβάσετε, είναι ένα κείμενο λιτό και, όπως έχει παρατηρηθεί στην νομική δογματική, "από μόνο του δεν λέει πολλά πράγματα". Είναι ο τρόπος που τον έχει ερμηνεύσει το ΕΔΔΑ που του δίνει το συγκεκριμένο περιεχόμενο, και μ' αυτό τον τρόπο (δηλαδή όπως τον έχει ερμηνεύσει το ΕΔΔΑ) ισχύει άμεσα στο εσωτερικό της έννομης τάξης των Κρατών-μελών, τουλάχιστον της δικιάς μας, όπου, με το άρθρο 28 παρ. 1 του Συντάγματος, έχουμε αναγορεύσει διεθνείς συμβάσεις σαν την ΕΣΔΑ αναπόσπαστο τμήμα του εσωτερικού δικαίου, "ανώτερο του κοινού νόμου".
Έτσι, συνεπώς, εάν το ΕΔΔΑ, από το ... 1968 (!) έχει πει ότι "το δικαίωμα σεβασμού της οικογενειακής ζωής κατά το άρθρο 8 της ΕΣΔΑ επάγεται και θετικές υποχρεώσεις" , και σου λέει και ποιες είναι αυτές, δεν μπορεί ο Έλληνας νομοθέτης, δικαστής, ή Εισαγγελέας Ανηλίκων, να σου πει "όχι, μόνο αρνητικές υποχρεώσεις υπάγεται". Είναι σαν να παραβιάζει το Σύνταγμα. Αυτό ισχύει και στις λεπτομέρειες.
Καλή μας τύχη και στα επόμενα!
