ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ - ΘΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΚΚ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΥΑΛΩΤΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ ΕΚΛΟΓΙΚΕΣ ΔΕΣΜΕΥΣΕΙΣ

https://europeansocialmovement.blogspot.com/2024/05/2024.html

απόψεις μας και θέσεις αρχών τα εξής: ΣΥΜΒΑΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989, για να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται τα παιδιά, μετατρέποντάς τους από παθητικούς αποδέκτες φιλανθρωπίας σε ανθρώπινα όντα με ένα ξεχωριστό σύνολο δικαιωμάτων. Η Σύμβαση αναγνωρίζει ότι η παιδική ηλικία είναι μια ευάλωτη στιγμή και ότι τα παιδιά χρειάζονται ειδική φροντίδα και προστασία. Είναι το πρώτο παγκόσμιο σύνολο νομικά δεσμευτικών δικαιωμάτων που ισχύουν για όλα τα παιδιά. Έχει επικυρωθεί από κάθε χώρα της γης, με εξαίρεση τις Ηνωμένες Πολιτείες, καθιστώντας την ως την πιο ευρέως επικυρωμένη συμφωνία για τα ανθρώπινα δικαιώματα στην παγκόσμια ιστορία. Μέσω των 54 άρθρων της, η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού θέτει τα πρότυπα για την ευημερία των παιδιών σε κάθε στάδιο της ανάπτυξής τους. Ισχύει για όλα τα παιδιά κάτω των 18 ετών (ο ορισμός του παιδιού), ανεξαρτήτως φύλου, προέλευσης, θρησκείας, αναπηρίας. Η Σύμβαση καθοδηγείται από τέσσερις θεμελιώδεις αρχές που ισχύουν για κάθε παιδί: • Όχι στις Διακρίσεις (άρθρο 2). • Το καλύτερο συμφέρον του παιδιού (άρθρο 3). • Επιβίωση, ανάπτυξη και προστασία (άρθρο 6). • Ελευθερία γνώμης και συμμετοχή (άρθρο 12). Προαιρετικά πρωτόκολλα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα του παιδιού Η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών ενέκρινε δύο προαιρετικά πρωτόκολλα στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, το 2000: την προστασία των παιδιών από τη συμμετοχή σε ένοπλες συγκρούσεις και από τη σεξουαλική εκμετάλλευση. Από το 2014, ένα τρίτο προαιρετικό πρωτόκολλο επέτρεψε στα παιδιά να αναφέρουν παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους απευθείας στην Επιτροπή Δικαιωμάτων του Παιδιού, η οποία ελέγχει τη συμμόρφωση με τη ΣΔΠ. Για περισσότερες πληροφορίες: Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού Τα Προαιρετικά Πρωτόκολλα WWW.SOS-SYGAPA.EU https://spitalas.blogspot.com Άρθρο 24 - Δικαιώματα του παιδιού 1. Τα παιδιά έχουν δικαίωμα στην προστασία και τη φροντίδα που απαιτούνται για την καλή διαβίωσή τους. Τα παιδιά μπορούν να εκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους. Η γνώμη τους σχετικά με ζητήματα που τα αφορούν λαμβάνεται υπόψη σε συνάρτηση με την ηλικία και την ωριμότητά τους. 2. Σε όλες τις πράξεις που αφορούν τα παιδιά, είτε επιχειρούνται από δημόσιες αρχές είτε από ιδιωτικούς οργανισμούς, πρωταρχική σημασία πρέπει να δίνεται στο υπέρτατο συμφέρον του παιδιού. 3. Κάθε παιδί έχει δικαίωμα να διατηρεί τακτικά προσωπικές σχέσεις και απ’ ευθείας επαφές με τους δύο γονείς του, εκτός εάν τούτο είναι αντίθετο προς το συμφέρον του. Η Σύμβαση της Νέας Υόρκης για τα δικαιώματα του παιδιού υπεγράφη στις 20 Νοεμβρίου 1989 και έχει κυρωθεί από όλα τα κράτη μέλη, ιδίως δε στα άρθρα 3, 9, 12 και 13 της εν λόγω Σύμβασης. Στην παράγραφο 3 λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι, στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός χώρου ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης, η νομοθεσία της Ένωσης επί αστικών θεμάτων με διασυνοριακές επιπτώσεις, για την οποία το άρθρο 81 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης απονέμει τις αναγκαίες εξουσίες, μπορεί να περιλαμβάνει ιδίως δικαιώματα επίσκεψης τα οποία εξασφαλίζουν ότι τα παιδιά μπορούν να διατηρούν σε τακτική βάση προσωπική και απ’ ευθείας επαφή και με τους δύο γονείς τους. Source: Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης C 303/17 - 14.12.2007 Άρθρο 12 - Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού 1. Τα Συμβαλλόμενα Κράτη εγγυώνται στο παιδί που έχει ικανότητα διάκρισης το δικαίωμα ελεύθερης έκφρασης της γνώμης του σχετικά με οποιοδήποτε θέμα που το αφορά, λαμβάνοντας υπόψη τις απόψεις του παιδιού ανάλογα με την ηλικία του και με το βαθμό ωριμότητάς του. 2. Για το σκοπό αυτόν θα πρέπει ιδίως να δίνεται στο παιδί η δυνατότητα να ακούγεται σε οποιαδήποτε διοικητική ή δικαστική διαδικασία που το αφορά, είτε άμεσα είτε μέσω ενός εκπροσώπου ή ενός αρμόδιου οργανισμού, κατά τρόπο συμβατό με τους διαδικαστικούς κανόνες της εθνικής νομοθεσίας. Σημειώσεις επί του νόμου Βλέπε και το άρθρο πρώτο του Ν. 3625/2007, με το οποίο κυρώθηκε το Προαιρετικό Πρωτόκολλο στη Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού σχετικά με την εμπορία παιδιών, την παιδική πορνεία και την παιδική πορνογραφία ΕΠΙΣΗΣ Η UNICEF προτείνει προτείνει στόχους: Στόχος 1: Μηδενική φτώχεια 1.2. Μείωση κατά το ήμισυ της αναλογίας ανδρών, γυναικών και παιδιών όλων των ηλικιακών ομάδων, που ζουν σε συνθήκες φτώχειας. Στόχος 2: Μηδενική πείνα 2.1. Τέλος στην πείνα και διασφάλιση της πρόσβασης όλων των ανθρώπων σε ασφαλή, θρεπτική και επαρκή τροφή, συμπεριλαμβανομένων των βρεφών. 2.2. Τέλος σε όλες τις μορφές κακής διατροφής και επίτευξη των διεθνώς συμφωνηθέντων στόχων ενάντια στην καχεξία και τη εξασθένηση των παιδιών ηλικίας κάτω των πέντε ετών, μέχρι το 2025. Στόχος 3: Καλή υγεία και ευημερία 3.2. Τέλος στους αποτρέψιμους θανάτους νεογνών και παιδιών κάτω των πέντε ετών. Στόχος 4: Ποιοτική εκπαίδευση 4.1. Διασφάλιση της ελεύθερης πρόσβασης όλων των κοριτσιών και αγοριών σε ισότιμη και ποιοτική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση που οδηγεί σε συναφή και αποτελεσματικά μαθησιακά οφέλη. 4.2. Διασφάλιση ότι όλα τα κορίτσια και τα αγόρια θα έχουν πρόσβαση σε ποιοτική ανάπτυξη και φροντίδα κατά την προσχολική ηλικία, ώστε να είναι έτοιμα για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Στόχος 5: Ισότητα των φύλων 5.1. Τέλος κάθε μορφής διάκρισης εις βάρος των γυναικών και των κοριτσιών, οπουδήποτε. 5.2. Εξάλειψη κάθε μορφής βίας κατά όλων των γυναικών και των κοριτσιών. 5.3. Εξάλειψη όλων των επιζήμιων πρακτικών, όπως ο παιδικός και αναγκαστικός γάμος και ο ακρωτηριασμός των γυναικείων γεννητικών οργάνων. Στόχος 8: Αξιοπρεπής εργασία και οικονομική ανάπτυξη 8.7. Λήψη άμεσων και αποτελεσματικών μέτρων για την εξάλειψη της αναγκαστικής εργασίας, τη μορφή σύγχρονης δουλείας και της εμπορίας ανθρώπων, τη διασφάλιση της απαγόρευσης και εξάλειψης των χειρότερων μορφών παιδικής εργασίας, συμπεριλαμβανομένης της στρατολόγησης και της χρήσης παιδιών-στρατιωτών, καθώς και να δώσει τέλος σε όλες τις μορφές της παιδικής εργασίας, μέχρι το 2025. Στόχος 16: Ειρήνη, δικαιοσύνη και ισχυροί θεσμοί 16.2. Τέλος στην κακοποίηση, εκμετάλλευση, εμπορία και διακίνηση, καθώς και σε όλες τις μορφές βίας και βασανιστηρίων που υφίστανται τα παιδιά. ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ Το άρθρο 21 του κεφαλαίου περί ισότητας του Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης απαγορεύει τις διακρίσεις λόγω αναπηρίας, το δε άρθρο 26 του ίδιου κεφαλαίου αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωμα της ένταξης των ατόμων με ειδικές ανάγκες. Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα Ατόμων με Αναπηρία: https://social.desa.un.org/issues/disability Άρθρο 1 Σκοπός Σκοπός της παρούσας Σύμβασης είναι να προάγει, προστατεύσει και να διασφαλίσει την πλήρη και ίση απόλαυση όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και θεμελιωδών ελευθεριών, από όλα τα άτομα με αναπηρίες και να προάγει το σεβασμό της εγγενούς αξιοπρέπειάς τους. Τα άτομα με αναπηρίες περιλαμβάνουν εκείνα που έχουν μακροχρόνια σωματικά, διανοητικά, πνευματικά ή αισθητήρια εμπόδια, που, σε αλληλεπίδραση με διάφορα εμπόδια, μπορούν να παρεμποδίσουν την πλήρη και αποτελεσματική συμμετοχή τους στην κοινωνία, σε ίση βάση με τους άλλου. ΕΛΛΑΔΑ Η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΕΕΔΑ) θεωρεί την κύρωση και επικύρωση από την Ελλάδα της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες (Σύμβασης) και του Προαιρετικού Πρωτοκόλλου της (Πρωτοκόλλου) σημαντικό βήμα στην προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου στη χώρα μας. Ωστόσο, κρίνει αναγκαίο να κάνει μια πρώτη, ενδεικτική, επισήμανση σοβαρών προβλημάτων που δημιουργούν ο κυρωτικός νόμος και η εφαρμογή της Σύμβασης στην πράξη, επιφυλασσόμενη να επανέλθει σχετικά. 1. Η Σύμβαση και το Πρωτόκολλο κυρώθηκαν με τον Ν. 4074/2012, επικυρώθηκαν την 31η Μαΐου 20121 και άρχισαν να ισχύουν διεθνώς για την Ελλάδα από την 31η Ιουνίου 2012, σύμφωνα με το άρθρ. 45 § 2 της Σύμβασης και το άρθρ. 13 § 2 του Πρωτοκόλλου. Συνεπώς, από την 31η Ιουνίου 2012, η Ελλάδα υπόκειται στον έλεγχο εφαρμογής της Σύμβασης που διενεργεί η Επιτροπή για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία (Επιτροπή), την οποία σύνεστησε το άρθρ. 34 της Σύμβασης. Επίσης, από την 31η Ιουνίου 2012, άρχισε να ισχύει έναντι της Ελλάδας η αρμοδιότητα της Επιτροπής να δέχεται και να εξετάζει «αναφορές» από άτομα ή ομάδες ατόμων που υπόκεινται στη δικαιοδοσία του Ελληνικού Κράτους, με τις οποίες αυτά προβάλλουν ότι τα ίδια ή άλλα άτομα ή ομάδες, για λογαριασμό των οποίων ενεργούν, είναι θύματα παραβίασης της Σύμβασης (άρθρ. 1 Πρωτοκόλλου). Η ΕΔΑΑ προτρέπει την Ελλάδα: Α΄. Οι υποχρεώσεις που επιβάλλει η Σύμβαση για την παρακολούθηση της εφαρμογής της στο εθνικό επίπεδο 2. Το άρθρ. 33 της Σύμβασης επιβάλλει στα συμβαλλόμενα κράτη τις ακόλουθες υποχρεώσεις για την παρακολούθηση της εφαρμογής της στο εθνικό επίπεδο: α) «Να καθορίσουν ένα ή περισσότερα σημεία αναφοράς (focal points) μέσα στην κυβέρνηση για θέματα σχετιζόμενα με την εφαρμογή της Σύμβασης και να δίδουν τη δέουσα προσοχή στην ίδρυση ή τον καθορισμό ενός συντονιστικού μηχανισμού μέσα στην κυβέρνηση, προκειμένου να διευκολύνει τη σχετική δράση, σε διαφορετικούς τομείς και διαφορετικά επίπεδα» (άρθρ. 33§1). β) «Να διατηρούν, ενισχύουν, ορίζουν ή συστήνουν, μέσα στο συμβαλλόμενο κράτος, ένα πλαίσιο, συμπεριλαμβανομένων ενός ή περισσότερων ανεξάρτητων μηχανισμών, και προκειμένου να προάγουν, προστατεύουν και παρακολουθούν την εφαρμογή της Σύμβασης. Κατά τον ορισμό ή τη σύσταση ενός τέτοιου μηχανισμού, τα συμβαλλόμενα κράτη λαμβάνουν υπόψη τις αρχές σχετικά με το καθεστώς και τη λειτουργία των εθνικών θεσμών για την προστασία και την προαγωγή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων» (άρθρ. 33§2). γ) «Η κοινωνία των πολιτών, και ιδιαίτερα τα άτομα με αναπηρίες και οι αντιπροσωπευτικές οργανώσεις τους, θα εμπλέκονται και θα μετέχουν πλήρως στη διαδικασία παρακολούθησης» (άρθρ. 33§3). Β΄. Η ελλιπής συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις που επιβάλλει η Σύμβαση Ι. Η ελλιπής συμμόρφωση από νομοθετική άποψη 3. Το Άρθρο Τρίτο του κυρωτικού νόμου προβλέπει τα εξής: «Με απόφαση του Πρωθυπουργού ορίζεται στην κυβέρνηση, σύμφωνα με το άρθρο 33 παρ. 1 της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες, σημείο αναφοράς για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης και συντονιστικός μηχανισμός για τη  Υιοθετήθηκε ομόφωνα από την Ολομέλεια της ΕΕΔΑ κατά τη συνεδρίαση της 9ης Οκτωβρίου 2014. Εισηγήτρια Σ. Κουκούλη-Σπηλιωτοπούλου, Μέλος της ΕΕΔΑ ορισθέν από το Σύνδεσμο για τα Δικαιώματα της Γυναίκας. 1Βλ. http://tbinternet.ohchr.org/_layouts/TreatyBodyExternal/Treaty.aspx?CountryID=68&Lang=en . διευκόλυνση των σχετικών με αυτή δράσεων». Η διάταξη αυτή αποτελεί ελλιπή συμμόρφωση προς τις υποχρεώσεις που ανέλαβε το ελληνικό κράτος με την επικύρωση της Σύμβασης, αφού παρέχει εξουσιοδότηση για την εφαρμογή της παρ. 1 μόνο του άρθρ. 33 της Σύμβασης και όχι και των λοιπών παραγράφων του άρθρου αυτού. 4. Βάσει της εξουσιοδοτικής αυτής διάταξης, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. Υ 426/20.02.2014 απόφαση του Πρωθυπουργού «Ορισμός σημείου αναφοράς για την παρακολούθηση εφαρμογής της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες (Ν. 4074/2012, ΦΕΚ Α' 88) και συντονιστικού μηχανισμού για τη διευκόλυνση των σχετικών με αυτή δράσεων» (ΦΕΚ Β' 523/28/02/2014). Με το Άρθρο Μόνο της απόφασης αυτής ορίζεται ως σημείο αναφοράς για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης και ως συντονιστικός μηχανισμός για τη διευκόλυνση των σχετικών με αυτή δράσεων το Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας και ειδικότερα η Διεύθυνση Διεθνών Σχέσεων της Γενικής Διεύθυνσης Διοικητικής Υποστήριξης αυτού του υπουργείου. Επίσης, η απόφαση αντιγράφει κατά λέξη την παρ. 3 του άρθρ. 33 της Σύμβασης (πιο πάνω αριθ. 2(γ)). 5. Έτσι, λόγω της ελλιπούς νομοθετικής εξουσιοδότησης, δεν έχουν συσταθεί ανεξάρτητοι μηχανισμοί που θα προάγουν, θα προστατεύουν και θα παρακολουθούν την εφαρμογή της Σύμβασης, όπως απαιτεί η παρ. 2 του άρθρου 33 της Σύμβασης. Μπορεί να συσταθεί και ένας μόνο τέτοιος μηχανισμός ή να ανατεθεί αυτό το έργο σε υφιστάμενο ανεξάρτητο φορέα, αρκεί να είναι ανεξάρτητος και να έχει τα αναγκαία μέσα (επαρκές εξειδικευμένο προσωπικό και επαρκή χρηματοδότηση) για την εκτέλεση του έργου αυτού. Η παράλειψη αυτή αποτελεί σοβαρή παράβαση της Σύμβασης, καθώς περιορίζει σημαντικά την αποτελεσματικότητά της. Για τον σκοπό αυτόν, χρειάζεται ειδική, συμπληρωματική νομοθετική εξουσιοδότηση. 6. Εξάλλου, η κατά λέξη αντιγραφή της παρ. 3 του άρθρ. 33 της Σύμβασης στην προαναφερόμενη απόφαση του Πρωθυπουργού δεν έχει κανένα νόημα. Χρειάζεται ειδική, συμπληρωματική νομοθετική εξουσιοδότηση για τη λήψη συγκεκριμένων μέτρων που να παρέχουν στην κοινωνία των πολιτών, και ιδιαίτερα στα άτομα με αναπηρίες και τις αντιπροσωπευτικές οργανώσεις τους, τη δυνατότητα να εμπλέκονται και να μετέχουν πλήρως στη διαδικασία παρακολούθησης της εφαρμογής της Σύμβασης. ΙΙ. Παραδείγματα ελλιπούς συμμόρφωσης στην πράξη 7. Οι ουσιαστικές διατάξεις της Σύμβασης θεσπίζουν δικαιώματα των ατόμων με αναπηρίες και επιβάλλουν αντίστοιχες υποχρεώσεις στα συμβαλλόμενα κράτη. Μεταξύ αυτών είναι και το εξαιρετικά σημαντικό για την αποφυγή κοινωνικού αποκλεισμού των ατόμων αυτών δικαίωμα πρόσβασης, σε ίση βάση με τους άλλους, σε δημόσιες ή ιδιωτικές εγκαταστάσεις και υπηρεσίες που είναι ανοικτές ή παρέχονται στο κοινό, δηλαδή, μεταξύ άλλων, σε δρόμους, συγκοινωνιακά μέσα, κτήρια, κατοικίες, ιατρικές εγκαταστάσεις, εργασιακούς χώρους, μνημεία, περιοχές πολιτιστικής σημασίας κλπ. (άρθρ. 9 και 30§1 Σύμβασης). Είναι σε όλους φανερό, ότι στην Ελλάδα, πολλές αν όχι οι περισσότερες από τις εν λόγω εγκαταστάσεις και υπηρεσίες, μεταξύ των οποίων και κτήρια Δικαστηρίων, είναι πολύ δύσκολα ή και καθόλου προσβάσιμες στα άτομα που καλύπτει η Σύμβαση. Κατά συνέπεια, η ΕΕΔΑ, απευθύνει στην Πολιτεία τις ακόλουθες, πρώτες και επείγουσες, συστάσεις σχετικά με τη συμμόρφωση προς τη Σύμβαση: • Να θεσπισθούν νομοθετικές διατάξεις που να παρέχουν ειδική και συγκεκριμένη εξουσιοδότηση για τη λήψη μέτρων εφαρμογής των παρ. 2 και 3 του άρθρ. 33 της Σύμβασης • Να ληφθούν μέτρα για να καταστούν οι δημόσιες ή ιδιωτικές εγκαταστάσεις και υπηρεσίες προσβάσιμες στα άτομα με αναπηρίες, όπως απαιτεί η Σύμβαση. ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΣΥΜΠΕΡΑΙΝΕΤΑΙ ΟΤΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑΠΑΤΩΝΤΑΙ ΚΑΤΑΦΟΡΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ, ΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΥΑΛΛΩΤΩΝ ΑΤΟΜΩΝ (ΜΟΝΟΓΟΝΕΙΣ, ΠΤΩΧΟΙ, ΑΣΤΕΓΟΙ, ΚΤΛ) Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΟΝΟΓΟΝΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΖΕΥΓΜΕΝΟΥΣ ΤΙ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ ΤΟ E.K.K. - ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΣΥΓΑΠΑ – SYGAPA INTERNATIONAL Δεδομένης της άθλιας κατάστασης στην οποία οδηγούν δικηγόροι, δικαστές και Ελληνική Πολιτεία, τους διαζευγμένους και κυρίως όσους διεκδικούν την επιμέλεια των παιδιών τους, αποξενώνοντάς τους πολλές φορές από τα παιδιά τους (ένα εκατομμύριο στην Ελλάδα), Δεδομένου ότι το νομικό σύστημα στη χώρα μας βρίσκεται σε μεσαιωνική μορφή και δημιουργεί προβλήματα στην εφαρμογή του με αρνητικούς αποδέκτες τα παιδιά αποτελεί άμεση ανάγκη η αναθεώρηση Νόμων όσον αφορά την επιμέλεια και τα οικονομικά θέματα: 1) Να υπάρχει ίση αντιμετώπιση στα φορολογικά. Δηλαδή, να μπορεί ο πατέρας να δηλώνει τον αριθμό τέκνων στη φορολογική δήλωση ώστε να έχει την φοροαπαλλαγή και να μην αναγκάζεται να αποποιείται της γονικής του ιδιότητας. 2) Να μπορεί ο μη έχων την επιμέλεια γονέας να δηλώνει το ποσό διατροφής που καταθέτει ώστε να του αφαιρείται από το εισόδημα. 3) Να μπορούν και οι δύο γονείς να έχουν ίσες ευκαιρίες & διευκολύνσεις στα επιτόκια δανείων δηλώνοντας τον αριθμό τέκνων. 4) Να έχουν και οι δύο γονείς επιδόματα, άδειες και ασφαλιστικές παροχές έστω και διαζευγμένοι 5) Στα ποσά που επιδικάζονται ως διατροφές, να υπολογίζονται τα δάνεια και άλλα φορολογικά στοιχεία με γνώμονα την ισότητα των φύλων. 6) Να υπολογίζονται τα έξοδα ταξιδιού, επικοινωνίας, κτλ στη διατροφή 7) Να υπάρχει απαλλαγή δικαστικών εξόδων στα οικογενειακά δικαστήρια, μειωμένες παραστάσεις, να μην είναι εκτελέσιμες άμεσα δικαστικές αποφάσεις διατροφών κατά του μη έχοντος την επιμέλεια όταν είναι άπορος. 8) Να είναι δωρεάν οι πραγματογνωμοσύνες για επιμέλεια. 9) Να μη δίδονται διαταγές κατασχέσεων και πλειστηριασμών στην πρώτη κατοικία που αγοράστηκε από γονέα για τα παιδιά του. 10) Να παύσουν οι ποινικές καταδίκες για μη καταβολή διατροφής και αυτή (η διατροφή) να δίδεται από το κράτος. 11) Η διαμονή-κατοικία (καθώς και όλα τα έξοδα) να επιβαρύνουν ισάξια τους δύο γονείς. 12) Οι ανάπηροι γονείς να τυγχάνουν ειδικών οικονομικών ωφελειών. 13) Οι γονικές άδειες να δίδονται εξ’ίσου. 14) Ισος χρόνος επιμέλειας – ίσα έξοδα για τα παιδιά. 15) Να λαμβάνεται υπόψη στις διατροφές, η έρευνα του ΙΝΚΑ (Ινστιτούτο Καταναλωτών) που αναφέρει οτι στην Ελλάδα μία οικογένεια ζει με λιγότερο από 600 ευρώ, συνεπώς ένα παιδί μικρότερο των 4 ετών μπορεί να ζήσει, μέσα στην οικογένεια, με 80 ευρώ. 16) Να υπάρχει εναλλασσόμενη κατοικία 17) Να υπάρχουν παιδοψυχίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί σε κάθε διαζύγιο επιμέλειας. 18) Να επιλαμβάνονται οι κοινωνικές υπηρεσίες προ του διαζύγιου ώστε να λαμβάνεται η γνώμη του παιδιού πριν γίνει γενίτσαρος με σοβαρό σύνδρομο αποξένωσης. 19) Να εκδίδονται άμεσα αποφάσεις 20) Να υπάρχουν δικαστές εξειδικευμένοι στην παιδοψυχολογία για πρόληψη ψευδών καταγγελιών 21) Να τιμωρούνται άμεσα δικηγόροι, ψευδομάρτυρες, κτλ που προφέρουν συκοφαντικές εκφράσεις 22) Τα δικαστήρια να γίνονται κεκελισμένων των θυρών ή σε ειδικούς χώρους 23) Να υπάρχει εξωδικαστική επίλυση με διαμεσολαβητές ΟΣΟΝ ΑΦΟΡΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ ΔΙΑΖΥΓΙΩΝ Οικογενειακό περιβάλλον και εναλλακτική φροντίδα Οικογενειακό περιβάλλον – γονική επιμέλεια και στήριξη Να ενισχυθούν και ιδρυθούν κοινωνικές υπηρεσίες για τη συστηματική ψυχοκοινωνική στήριξη των οικογενειών και ιδίως των οικογενειών σε κρίση Η ίδρυση Οικογενειακού Δικαστηρίου με τη συνδρομή επιστημόνων διαφόρων ειδικοτήτων να λειτουργεί και ως Κέντρο Ενημέρωσης και Υποστήριξης των γονέων και των οικογενειών. - Πλαισίωση των δικαστηρίων από κοινωνικές υπηρεσίες σε εφαρμογή του ν.2447/96 - Μέτρα για την εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων περί επιμέλειας και επικοινωνίας παιδιών με τον γονέα με τον οποίο δεν διαβιούν Κοινή επιμέλεια τέκνων: Κατά τη διεθνή εμπειρία η διάσταση ή το διαζύγιο των γονέων δεν θα πρέπει κατ’ ανάγκη να οδηγεί στη διάρρηξη της κοινής επιμέλειας των παιδιών και από τους δύο γονείς, όπως συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα, όπου η επιμέλεια απονέμεται από το δικαστήριο στον ένα γονέα. Ο κανόνας θα πρέπει να είναι η συνέχιση της κοινής επιμέλειας, προκειμένου να εξασφαλισθεί η ολοκλήρωση της προσωπικότητας του παιδιού και η διατήρηση των σχέσεών του με τον πατέρα και τη μητέρα του. Η υιοθέτηση του θεσμού της κοινής επιμέλειας , δηλαδή εναλλασσόμενης κατοικίας, θα εξαλείψει σε μεγάλο βαθμό την ανάγκη για δικαστικές διενέξεις περί επιμέλειας και επικοινωνίας. - Ενίσχυση των εισαγγελιών ανηλίκων – επέκταση του θεσμού και στην περιφέρεια - Παιδιά που απομακρύνονται από το οικογενειακό περιβάλλον – Εναλλακτική φροντίδα – Αναδοχή Οι δομές Παιδικής Προστασίας των Νέων Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας (ΝΠΔΔ) τα οποία συστάθηκαν με τον N.4109/2013, καθώς και το Κέντρο Παιδικής Μέριμνας Αρρένων Παπάφειο Θεσσαλονίκης (Ν.4199/2013), τελούν υπό την εποπτεία του ΥΠ.Ε.ΚΑ.Π., εδρεύουν κατά βάση στην αντίστοιχη έδρα κάθε Περιφέρειας και ο σκοπός τους, βάσει του Ν.4109/2013 και των νέων Οργανισμών λειτουργίας τους, έχει διευρυνθεί ούτως ώστε εφεξής να παρεμβαίνουν σε θέματα προστασίας της οικογένειας, της παιδικής ηλικίας, της νεότητας, της τρίτης ηλικίας, των ατόμων με αναπηρία και των ευπαθών ομάδων του πληθυσμού. Ειδικότερα τα Παραρτήματα Προστασίας Παιδιού των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας σκοπό έχουν την περίθαλψη, τη ψυχοσωματική ανάπτυξη και γενικά τη μέριμνα για μόρφωση και επαγγελματική εκπαίδευση των βρεφών και παιδιών που αποδεδειγμένα είναι απροστάτευτα και στερούνται οικογενειακής φροντίδας μέχρι προσαρμογής αυτών σε περιβάλλον που εγγυάται την καλύτερη δυνατή ανάπτυξη τους (επιστροφή στην οικογένεια ή τοποθέτηση σε ανάδοχη οικογένεια ή υιοθεσία). ΄Οσον αφορά την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών, στα υπό διαμόρφωση σχέδια των νέων Οργανισμών των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας, τα οποία προωθούνται προς κατάρτιση, θα δίνεται η δυνατότητα λειτουργίας ενδιάμεσων δομών για την κάλυψη όλων των περιστατικών άμεσης προστασίας ευπαθών ομάδων – παιδιών, για όσο διάστημα χρειαστεί, μέχρι την εξασφάλιση κατάλληλου για αυτά περιβάλλοντος (εισαγωγή σε ίδρυμα, αναδοχή, υιοθεσία κ.ά.) Λοιπά ιδρύματα παιδικής προστασίας: Ο σκοπός τους είναι ανάλογος με εκείνων των Παραρτήματα Προστασίας Παιδιού των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας και η λειτουργία τους διέπεται ανάλογα με τη νομική τους υπόσταση (Ίδρυμα ή Σωματείο) από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα, του Ν.Δ.1111/1972 και την ιδρυτική τους πράξη. Όσα είναι κληροδοτήματα διέπονται εκτός από την ιδρυτική τους πράξη και από τις διατάξεις του Ν.4182/2013. - Ενίσχυση της πολιτικής αποιδρυματοποίησης και της αναδοχής - Δημιουργία δομών άμεσης υποδοχής, υποστήριξης και αξιολόγησης παιδιών που απομακρύνονται από το οικογενειακό τους περιβάλλον, για την αποφυγή παρατεταμένης παραμονής τους σε νοσοκομεία ή άλλους ακατάλληλους χώρους. Ο θεσμός της αναδοχής ανηλίκων ρυθμίζεται από τις διατάξεις των άρθρων 1655 έως 1665 του Αστικού Κώδικα, οι οποίες έχουν συμπεριληφθεί στο δέκατο πέμπτο Κεφάλαιο «Αναδοχή ανηλίκου» του άρθρου 12 του Νόμου 2447/1996 «Κύρωση ως κώδικα του σχεδίου νόμου “Υιοθεσία, Επιτροπεία και αναδοχή ανηλίκου, δικαστική συμπαράσταση κλπ”», καθώς και του Π.Δ/τος 86/2009. Στη χώρα μας, ο θεσμός της αναδοχής υλοποιείται από τα Κέντρα Κοινωνικής Πρόνοιας (Παραρτήματα Προστασίας Παιδιού) και από τις Διευθύνσεις Κοινωνικής Μέριμνας των Περιφερειών της χώρας. Η εποπτεία της αναδοχής ρυθμίζεται από το άρθρο 5 του Π.Δ. 86/2009. Για τη βελτίωση και τη διεύρυνση του ανωτέρω νομοθετικού πλαισίου, σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος βρίσκεται στο στάδιο της τελικής επεξεργασίας (ένταξη παραβατικών ενηλίκων στο θεσμό, διεύρυνση του χρόνου αναδοχής, εκπαίδευση υποψηφίων αναδόχων γονέων κλπ.). - Διεύρυνση/ενίσχυση της εφαρμογής του θεσμού της αναδοχής (νομοθετικά και διοικητικά μέτρα) - Ιδρύματα – δομές φιλοξενίας και περίθαλψης για παιδιά: - Θέσπιση εθνικών προδιαγραφών για τη λειτουργία των δομών, καταγραφή, πιστοποίηση και αδειοδότησή τους. - Διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών σε εναλλακτική φροντίδα και ιδίως των δικαιωμάτων επιμέλειας, εκπαίδευσης, υγείας, συμμετοχής, ψυχαγωγίας και επικοινωνίας με τις φυσικές οικογένειες - Ενίσχυση μηχανισμών εποπτείας, ελέγχου και αξιολόγησης της λειτουργίας των ιδρυμάτων παιδικής προστασίας και της ποιότητας της παρεχόμενης φροντίδας - Υιοθεσία Η υιοθεσία είναι θεσμός παιδικής προστασίας που εφαρμόζεται και στη χώρα μας με σκοπό την οικογενειακή αποκατάσταση του απροστάτευτου ανηλίκου. Η χώρα μας με τον Ν.3765/2009 κύρωσε τη σύμβαση για την προστασία των παιδιών και τη συνεργασία σχετικά με τη διακρατική υιοθεσία που υπογράφηκε στη Χάγη στις 29-5-1993. Η Σύμβαση τέθηκε σε ισχύ στη χώρα μας από την 1-1-2010. Η Γενική Γραμματεία Πρόνοιας του ΥΠ.Ε.ΚΑ.Π. έχει καταθέσεις στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Δικαιοσύνης προτάσεις νομοθετικών ρυθμίσεων για τη βελτίωση, επιτάχυνση και ασφαλή διενέργεια του θεσμού της υιοθεσίας. Να γίνουν αλλαγές του Ν.2447/1996, όπως: • Ολοκλήρωση της κοινωνικής έρευνας πριν από την παράδοση του παιδιού στους θετούς γονείς • Συντόμευση του χρόνου ολοκλήρωσης της κοινωνικής έρευνας • Συγχώνευση αρμοδιοτήτων στο ίδιο δικαστήριο για την ταυτόχρονη εξέταση τόσο για την αφαίρεση της επιμέλειας του τέκνου όσο και την έρευνα των προϋποθέσεων της υιοθεσίας • Αναβάθμιση του αρμόδιου δικαστηρίου της υιοθεσίας (αντί του Μονομελούς να οριστεί αρμόδιο το Πολυμελές Πρωτοδικείο) • Απαγόρευση της δυνατότητας μετάβασης του παιδιού προς υιοθεσία στο εξωτερικό πριν την έκδοση τελεσίδικης δικαστικής απόφασης για την ολοκλήρωση της υιοθεσίας. - Λήψη νομοθετικών και άλλων μέτρων για την επιτάχυνση των διαδικασιών υιοθεσίας Η διευκόλυνση και επιτάχυνση της διαδικασίας της υιοθεσίας αποτελεί μέρος του έργου της Επιτροπής για την αναθεώρηση του Οικογενειακού Δικαίου. - Επανεξέταση θεσμικού πλαισίου ιδιωτικών υιοθεσιών - Διακρατικές υιοθεσίες - Βία κατά των παιδιών συμπεριλαμβανομένης της κακοποίησης και της Παραμέλησης • Με το Ν.3094/2003 επαναπροσδιορίστηκαν οι αρμοδιότητες του Συνηγόρου του Πολίτη και επεκτάθηκε η αποστολή του και στο πεδίο της προάσπισης και προαγωγής των δικαιωμάτων του παιδιού. • Στο πλαίσιο προστασίας του θεσμού της οικογένειας εκδόθηκε ο Ν.3500/2006 «για την αντιμετώπιση της ενδοοϊκογενειακής βίας». ο εθνικός νομοθέτης επεδίωξε να αντιμετωπίσει το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας στη βάση των αρχών της ελευθερίας, της αυτοδιάθεσης και της αξιοπρέπειας του ατόμου, ούτως ώστε να θεμελιωθεί η αρμονική συμβίωση των προσώπων στο πλαίσιο της οικογένειας. • Με τον Ν.4267/2014 ενσωματώθηκε η Οδηγία 2011/93/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου σχετικά με την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης παιδιών και της παιδικής πορνογραφίας και άλλες διατάξεις. ΤΟ ΤΕΛΜΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Εως το 2004, στην Ελλάδα επικρατούσε η λογική του Μεσαίωνα στην έκδοση δικαστικών αποφάσεων που αφορούν στο οικογενειακό δίκαιο (επιμέλεια παιδιών, επικοινωνία πατέρα-τέκνου, διατροφές). Το έτος αυτό, βρέθηκε άνθρωπος (ο υπογράφων) να αμφισβητήσει τον παραλογισμό αυτό και μάλιστα να ιδρύσει σύλλογο (ΣΥΓΑΠΑ) με 25.000 μέλη (άνδρες-γυναίκες), διαμαρτυρούμενα σήμερα και με οργάνωση κόμματος. Αυτή η ισχυρή δυναμική, ως αντίδραση του νομικού μας συστήματος, της δικαστηριακής πρακτικής, της άνισης μεταχείρισης γονέων στο διαζύγιο παρουσίασε στην κοινή γνώμη τις ελλείψεις της κοινωνίας μας σε επίπεδο εκπαίδευσης αλλά και τις καταστροφικές συνέπειες στα παιδιά. Παρουσιάσαμε το θέμα επιστημονικά, ακτιβιστικά, κοινωνικά, νομικά, ψυχιατρικά. Δείξαμε την οικονομική πλευρά του προβλήματος καθώς και την πολιτική του διάσταση. Δυστυχώς, όμως στη χώρα μας, υπάρχουν δυνάμεις που θέλουν την καταστροφή της οικογένειας, την καταστροφή προτύπων, ιδανικών και ηθών. Θέλουν τη νομική εμπλοκή των νοικοκυραίων στην υπόθεση ‘διαζύγιο’, θέλουν την θυματοποίηση της γυναίκας, θέλουν την καταστροφή του ενός εκατομμυρίου παιδιών. Προ δεκαπενταετίας, στις υπερατλαντικές χώρες, πολλά θέματα λύθηκαν με την πολιτική εισαγωγή υπευθύνων ακτιβιστών πατεράδων αλλά, και στην Ευρώπη από διετίας εμφανίστηκαν άτομα και κόμματα (πχ. Matt’Ο Connors στη Βρετανία, Carlos Caldito στην Ισπανία, Jοhn Jammit στη Μάλτα). Η οικογενειακή έννομη τάξη, ως αξεδιάλυτο σύμπλεγμα υφιστάμενης νομοθεσίας και παγιωμένης νομολογίας, έχει δημιουργήσει μια εκρηκτική ανισότητα μέσα στους κόλπους της κάθε ελληνικής οικογένειας με παιδιά. Πρόκειται για την ανισότητα σε βάρος του πατέρα. Αυτή δημιουργείται από το γεγονός ότι, σε περίπτωση διάλυσης της συμβίωσης – εν γάμω ή εκτός αυτού – το παιδί ή τα παιδιά θα περιέλθουν, με μια πιθανότητα άνω του 99%, στην μητέρα. Η ανισότητα αυτή αποκτά την πλήρη πρακτική σημασία της από το γεγονός ότι, σε περίπτωση διάλυσης του γάμου, το σύστημα της μονογονεϊκής επιμέλειας, όπως υπάρχει και εφαρμόζεται στην χώρα μας, βασίζεται στην αρχή του «όλα ή τίποτα». Ο ένας γονιός, αυτός που θα πάρει την «επιμέλεια», έχει περίπου απόλυτη εξουσία αποφάσεων σχετικά με το «τέκνο». Ο άλλος γονιός, αυτός που δεν θα «πάρει την επιμέλεια», χάνει κάθε αποφασιστικό ρόλο. Μαζί με την συμβίωση με τον άλλο γονιό χάνει και την συμβίωση με το παιδί του, χάνει και κάθε δικαίωμα να αποφασίζει για το παιδί του. Έτσι, μετά την διάσταση των γονιών του, το παιδί αποκτά έναν μόνο γονιό, και αποξενώνεται σχεδόν νομοτελειακά από τον άλλο. Αντίστοιχα, ο άλλος γονιός χάνει τον γονικό του ρόλο στο παιδί του, και το βλέπει να αποξενώνεται από αυτόν. Η κατάσταση αυτή δεν αλλάζει, ακόμα κι αν ασκείται – όποτε και όσο ασκείται – ένα «χλωμό» και αποδυναμωμένο, δικαίωμα «επικοινωνίας». Την απαίσια εικόνα συμπληρώνει η αντιδικία μεταξύ των γονιών για την διατροφή του παιδιού. Όπως είναι ρυθμισμένος ο θεσμός της «διατροφής» σήμερα, με την έλλειψη κάθε ελέγχου για το «πού πάνε τα χρήματα» από τη στιγμή που θα καταβληθούν, ο γονιός που την καταβάλλει νιώθει – δικαιολογημένα – ότι μισθοδοτεί τον άλλο γονιό για να του στερεί το παιδί και να το στρέφει εναντίον του. Η κατάφωρα άδικη αυτή κατάσταση δεν αφορά μόνον τα παιδιά χωρισμένων γονιών, ούτε μόνο τους χωρισμένους πατέρες, που έχουν δει τα παιδιά τους να τους περιφρονούν, να ζουν χωρίς οι ίδιοι να έχουν τον παραμικρό λόγο πάνω τους, να αποξενώνονται και να μην τους θέλουν, και να υπόκεινται – με την προστασία όλων των Αρχών – στην αποκλειστική εξουσία, επιρροή και υποβολή της άλλης πλευράς. • Αφορά άντρες και γυναίκες, μέσα και έξω από τον γάμο. Μέσα στον γάμο, αφού, στις υπάρχουσες σήμερα οικογένειες, η νομική ανισότητα αποτελεί διαλυτικό παράγοντα. Στην οικογένεια, ο ένας γονιός – κατά κανόνα: ο πατέρας – δεν μπορεί να συζητήσει, να «διαπραγματευθεί» με τον άλλον, υπό όρους ισότητας, τις οικογενειακές αποφάσεις, τα θέματα της κοινής ζωής, την ανατροφή των παιδιών τους. Και δεν μπορεί, αφού αντιμετωπίζει, ανά πάσα στιγμή και σε κάθε διαφωνία με τον άλλον, το φάσμα της διάλυσης της οικογένειάς του. Και η διάλυση της οικογένειας, για τον γονιό που δεν θα πάρει την «επιμέλεια» των παιδιών του, θα σημαίνει αναγκαστικά και ουσιαστική απώλεια του οικογενειακού δεσμού με το παιδί του. • Αφορά όλα τα παιδιά, που βλέπουν την οικογένειά τους να διαλύεται, επειδή έχει δομηθεί από την κατεστημένη έννομη τάξη ως οικογένεια ασταθής, και έτσι χάνουν ή θα χάσουν τον ένα γονιό τους. • Αφορά άντρες και γυναίκες ως παππούδες, αν έχουν την ατυχία να εκπροσωπούν την πλευρά που δεν θα έχει την «επιμέλεια». • Αφορά τις συντρόφους των πατέρων που έχασαν τα παιδιά τους, κι έχουν δίπλα τους έναν τραυματισμένο άνθρωπο, με ακρωτηριασμένη τη ζωή του. • Αφορά κάθε άνθρωπο, άντρα ή γυναίκα, που κινδυνεύει να δει το παιδί του αποξενωμένο, επειδή το νομικό σύστημα θα δώσει την απόλυτη εξουσία στον άλλον. • Αφορά κάθε γονιό, πατέρα ή μητέρα, που αντιλαμβάνεται ότι το παιδί του χρειάζεται και τους δυο γονείς του. • Αφορά, δηλαδή, και τις ίδιες τις μητέρες, που, αν και φαίνεται ότι το σημερινό σύστημα, στην περίπτωση διάλυσης της οικογένειάς τους τις «ευνοεί», ωστόσο τις καταδικάζει σε μιαν αντιδικία με τον «άλλον» γονιό, συχνά οδυνηρή, και στην απώλεια του άλλου γονιού για το παιδί τους, ενώ αντίθετα το παιδί τους τον χρειάζεται, και θα έπρεπε οι δημόσιοι θεσμοί να τον καλούν – ή και να τον υποχρεώνουν – στον γονεϊκό του ρόλο. Πίσω από την εκτεταμένη δυστυχία που δημιουργείται με αυτόν τον τρόπο, βρίσκεται ένα ανεπαρκέστατο θεσμικό σύστημα ενός βεβιασμένου εκσυγχρονισμού και μιας ψευδώνυμης «ισότητας». • Βρίσκεται η έλλειψη θέλησης και προτύπων της νομολογίας, που εφάρμοσε τους νόμους στην πλέον απλουστευτική και συντηρητική εκδοχή τους. • Βρίσκεται ένα ανεπαρκέστατο σύστημα δημόσιας ψυχιατρικής και παιδοψυχιατρικής, που, αντί να καθοδηγήσει την νομική πράξη σε υγιέστερες και εξισορροπητικές λύσεις, δεν έχει άλλο να προτείνει από την «πειθάρχιση» του άλλου γονιού και του παιδιού, σε δικαστικά διαμορφωμένες άδικες καταστάσεις. • Βρίσκεται η εμφανέστατη ανεπάρκεια δημοσίων θεσμών που θα συμβουλεύουν την οικογένεια και θα προστατεύουν τα οικογενειακά δικαιώματα και τους οικογενειακούς δεσμούς, όσο διαρκεί η οικογένεια, ή και στην περίπτωση που αυτή θα διαλυθεί. • Βρίσκεται η πλήρης έλλειψη συστήματος εκπαίδευσης οικογενειακών δικαστών. • Βρίσκεται η ανυπαρξία του θεσμού του οικογενειακού δικαστή. • Βρίσκεται η πλήρης παραγνώριση του παιδιού ως φορέα δικαιωμάτων και βούλησης που θα πρέπει να γίνει σεβαστή. • Βρίσκεται η πλήρης έλλειψη εκπροσώπησης του παιδιού, ως ανεξαρτήτου και τρίτου μέρους ενώπιον των αρχών, συμπεριλαμβανομένων των δικαστηρίων. • Βρίσκεται η παράλογη τοποθέτηση «συμφέροντος του παιδιού» στον χώρο της «ιδιωτικής διαφοράς». • Βρίσκεται μια Πολιτεία που «νίπτει τας χείρας της», παραδίδοντας το παιδί χωρισμένων γονέων στον ένα από τους δυο γονείς του, και αφοπλίζοντας τον άλλον, ώστε να μην μπορεί να αμφισβητήσει το γονεϊκό μονοπώλιο του «έχοντος την επιμέλεια» γονιού. Αυτή η έντονη αδικία και αυτή η διάχυτη δυστυχία αναμφίβολα αποτελούν εκδηλώσεις μιας κοινωνικής παθογένειας: ανώριμοι χαρακτήρες και με χαμένο προσανατολισμό, σε πλήρη σύγχυση, διαμορφωμένοι στο πλαίσιο μιας κοινωνίας σε γοργούς ρυθμούς διάλυσης, κάνουν παιδιά ενώ ταυτόχρονα αδυνατούν να μοιραστούν την ζωή τους με τον άλλον. Συνειδητοποιώντας ότι γίνονται ή έγιναν γονείς, σπεύδουν να διαχωρίσουν την ζωή τους από τον άλλον, παίρνοντας το παιδί στην δική τους ζωή, και αποκλείοντάς το από την ζωή του άλλου. Αλλά το ζήτημα είναι κατά πόσον οι υφιστάμενοι θεσμοί θεραπεύουν και συμμαζεύουν αυτά τα φαινόμενα, ή επιταχύνουν την διάλυση και την καταστροφή. Στην περίπτωση του κατεστημένου συστήματος της απόλυτης μονογονεϊκής επιμέλειας, ο ρόλος των υφισταμένων θεσμών είναι διαλυτικός και καταστροφικός. Το ζευγάρι που χωρίζει υποχρεώνεται από τον νόμο να προσφύγει στα δικαστήρια για να διαμορφώσει την νέα έννομη κατάστασή του. Και η παρέμβαση των δικαστηρίων είναι πάντα προς την κατεύθυνση της διάλυσης της οικογένειας, της απόδοσης του παιδιού στον ένα από τους γονείς του, και στην αποκοπή της ουσιαστικής οικογενειακής του σχέσης με τον άλλον. Στο παραπάνω πλαίσιο, δεν έχει νόημα να επιχειρείται να μετατεθεί η ευθύνη της διάλυσης και της καταστροφής στους γονείς που χωρίζουν, με δικαιολογίες του τύπου «αν εσείς δεν τα βρίσκετε μεταξύ σας τι να σας κάνουμε εμείς». Τούτο, διότι οι γονείς που χωρίζουν, έλαβαν τις αποφάσεις τους στο πλαίσιο των επιλογών που τους παρέχουν οι υπάρχοντες θεσμοί. Και είναι οι υπάρχοντες θεσμοί – αφού στα δικαστήρια, οι διαφορές για την «επιμέλεια» δικάζονται δίπλα – δίπλα με διαφορές για την «απόδοση μισθίου» και ανακοπές κατά διαταγών πληρωμής – αυτοί που «εκπαιδεύουν» τους γονείς να αντιδικούν και να αλληλοεξοντώνονται. Σ’όλα αυτά, ποτέ δεν συνεκτίμησε κανείς (ιδίως οι δικαστές) το γεγονός ότι 30% τουλάχιστον των Ελλήνων παρουσιάζει μιας μορφής ψυχοπάθεια που σε περίπτωση σύγκρουσης όπως είναι το διαζύγιο, εκδηλώνεται έντονα και η μοναδική εξουσία, όπως η επιμέλεια, που δίνεται σε γονέα με ψυχικά προβλήματα φέρνει καταστροφή. Συνεπώς, προβάλλει ως επείγουσα και πιεστική αναγκαιότητα η θεσμική μεταρρύθμιση στον ζωτικότατο χώρο του κοινωνικού ιστού, που είναι η οικογενειακή έννομη τάξη. Προβάλλει ως επείγουσα και πιεστική αναγκαιότητα η καθιέρωση της «συνεπιμέλειας», ως βάσης για την διατήρηση των γονεϊκών ρόλων και σχέσεων απέναντι στο παιδί, ακόμα κι όταν το ζευγάρι των γονιών που το δημιούργησαν δεν ζει μαζί. Η «συνεπιμέλεια» νοείται σε τριπλή βάση: (1) Κοινή εξουσία αποφάσεων για το παιδί, μεταξύ των γονέων. (2) Ισόρροπη και ισόμετρη κατανομή του χρόνου του παιδιού με τον κάθε γονέα. (3) Κοινή ευθύνη για το παιδί, τόσο για τα οικονομικά, όσο και για τα εν γένει προσωπικά βάρη του γονεϊκού ρόλου. Βεβαίως, ένα σωστό νομοθετικό πλαίσιο, που θα διασφαλίσει τις ισορροπίες και θα κατευθύνει τους γονείς σε δίκαιες και ορθά εξισορροπημένες λύσεις, θα έχει ήδη «τοποθετήσει» το πρόβλημα σε νέες βάσεις, και θα το έχει φέρει πιο κοντά στην λύση του. Αυτά σημαίνουν: επείγουσα και ριζική μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου του Αστικού Κώδικα και της Πολιτικής Δικονομίας Αλλά δεν αρκεί αυτό. Αναγκαία είναι, δίπλα στην νομοθετική μεταρρύθμιση: (1) Η ανάπτυξη δημόσιων θεσμών, επαρκώς εξειδικευμένων, επανδρωμένων με ειδικά εκπαιδευμένους ειδικούς ψυχικής υγείας, κοινωνικούς λειτουργούς, δικηγόρους, δικαστές και εισαγγελείς, εκτελεστικά όργανα. Εάν η ευθύνη για το παιδί κατανέμεται ισόρροπα στους δύο γονείς, εκεί που δεν μπορεί να υπάρξει συναπόφαση των γονέων – δεδομένης της κατά τεκμήριο διάστασης των απόψεών τους, αν τελούν και οι ίδιοι σε διάσταση – θα πρέπει να υπάρχει άμεσα διαθέσιμος δημόσιος θεσμός, υπό μορφή «οικογενειακού δικαστηρίου», ο οποίος θα πληροφορηθεί, θα συγκεντρώσει στοιχεία, θα εξετάσει το παιδί, θα συμβουλέψει, θα μεσολαβήσει, θα διαιτητεύσει και, εν ανάγκη, θα αποφασίσει και θα επιβάλει. Η «συνεπιμέλεια» δεν μπορεί να καθιερωθεί μόνο στο ιδιωτικό δίκαιο. Χρειάζεται την παράλληλη ανάπτυξη δημόσιων θεσμών, που θα την συμπληρώνουν. (2) Η αντιπροσώπευση του παιδιού ενώπιον των ειδικευμένων δημοσίων θεσμών, ως τρίτου μέρους, ανεξάρτητου από τους γονείς του. Το παιδί δεν μπορεί να αντιπροσωπεύεται, ούτε να παρίσταται στα δικαστήρια, από τον ένα από δύο γονείς που αντιδικούν μεταξύ τους και αλληλοσπαράσσονται. Ένας «συνήγορος του παιδιού» θα πρέπει να αναπτυχθεί, επανδρωμένος με ειδικά εκπαιδευμένους λειτουργούς, της ψυχολογίας όσο και της νομικής, που θα μπορεί να «ακούει» το παιδί, να έρχεται σε διάλογο με αυτό, και να εκφράζει την βούλησή του ενώπιον παντός αρμοδίου οργάνου, και να το αντιπροσωπεύει στα «οικογενειακά δικαστήρια». Κανείς δεν είναι τόσο αφελής, ώστε να νομίζει ότι, με έναν νομοθετικό ορισμό, ή με λίγες νομοθετικές ρυθμίσεις, ή τροπολογίες, θα λυθεί το βαθύτατο πρόβλημα που υπάρχει. Το πρόβλημα δεν είναι απλώς νομοθετικό. Είναι γενικότερα θεσμικό, και η λύση του απαιτεί την διάπλαση θεσμών, που θα πρέπει να δημιουργηθούν και με την νομοθετική βούληση, αλλά και με την γενικότερη πολιτειακή βούληση, που θα διασφαλίσει τους απαραίτητους πόρους. Όλα αυτά, θα πρέπει να γίνουν αντικείμενο της πλέον σοβαρής επεξεργασίας, επιστημονικής όσο και οργανωτικής. Θα πρέπει να βασιστούν στην εμπεριστατωμένη επιστημονική έρευνα της Ελληνικής πραγματικότητας, αλλά και στην σοβαρή μελέτη και την ανταλλαγή ιδεών με τις πρακτικές που εφαρμόζονται στο εξωτερικό. Θα πρέπει να συνδυαστούν με την ανάπτυξη διαλόγου μεταξύ των ενδιαφερομένων ομάδων και φορέων. Θα πρέπει και το άμεσα ενδιαφερόμενο άτομο, ο πατέρας, η μητέρα, ο αδελφός, ο παππούς ή η γιαγιά που προβληματίζονται, να μπορούν να ρωτήσουν, να μάθουν, να πουν, να ακουστούν, να αποκτήσουν λόγο. Θα πρέπει να υλοποιηθούν με την διάχυση στο κοινωνικό σώμα των αρχών της δικαιοσύνης στις οικογενειακές σχέσεις, με επίκεντρο τα δικαιώματα του κάθε μέλους της οικογένειας. Και θα πρέπει να εξοπλιστούν με μηχανισμούς ελέγχου και ανάδρασης, να μαθαίνουμε από τις προόδους, τα επιτεύγματα και τα λάθη μας, και να προβαίνουμε στις αναγκαίες προσαρμογές. Στην παραπάνω προοπτική, οι υφιστάμενοι κομματικοί μηχανισμοί έχουν αποδείξει πλήρη έλλειψη πολιτικής βούλησης και ενδιαφέροντος, προοπτικής και ικανότητας. Επιλεκτικά και μόνον, ορισμένοι εκπρόσωποι κομμάτων ή βουλευτές, από διάφορους χώρους, έδειξαν ενδιαφέρον για τον χώρο που εκφράζουμε, αντιμετωπίζοντάς μας κυρίως ως πιθανή πηγή ψήφων. Χαρακτηριστική της αντιμετώπισής μας από το σημερινό πολιτικό σύστημα, ήταν η οικτρή κατάληξη της ισχνής απόπειρας της κυβέρνησης να παρέμβει προς μια θετική κατεύθυνση – αυτήν της «συνεπιμέλειας» – στο πρόσφατο νομοσχέδιο που εξελίχθηκε στον Ν. 3719/08 (ΦΕΚ Α΄ 241/26.11.2008). Το νομοσχέδιο που κατατέθηκε προς ψήφιση, ήταν αποτέλεσμα μιας επεξεργασίας, που αποτέλεσε ένα από τα πιο καλά φυλαγμένα «απόρρητα» του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Το τελευταίο, επιμελώς απέφυγε κάθε διάλογο με τους συλλόγους και φορείς του χώρου των χωρισμένων πατέρων, οι οποίοι ενδιαφέρονταν ιδιαιτέρως και κατέθεταν αλλεπάλληλες προτάσεις και προσκλήσεις διαλόγου, οι οποίες, άμα τη καταθέσει τους, κατέληγαν στον κάλαθο τον αχρήστων. Και έτσι, όμως, προβλέφθηκε, έστω και σε ατελή και προβληματική μορφή, η «συνεπιμέλεια», στο νομοσχέδιο που ετοιμάστηκε, ως τροποποίηση διατάξεως του Αστικού Κώδικα. Η πρόβλεψη αυτή σκόπευε να προσαρμόσει την Ελληνική νομοθεσία στις διεθνείς υποχρεώσεις της από την σύμβαση για τα δικαιώματα του παιδιού (Σύμβαση Ν. Υόρκης της 26/1/1990, Ν. 2101/1992, ΦΕΚ Α΄/192, ιδίως στο άρθρο 18, την «αναγνώριση της αρχής, σύμφωνα με την οποία και οι δύο γονείς είναι από κοινού υπεύθυνοι για την ανατροφή του παιδιού και την ανάπτυξή του.»). Κατοχύρωνε, σε στοιχειώδη μορφή, το δικαίωμα του παιδιού να ανατρέφεται κι από τους δυο γονείς του, ακόμα κι αν οι ίδιοι έχουν χωρίσει. Η απόσυρση της «τροπολογίας» για την «συνεπιμέλεια» αποφασίστηκε – χαρακτηριστικά – μεσουρανούντος, στην τότε συγκυρία, του σκανδάλου της Μονής Βατοπεδίου. Η τραγελαφική ιστορία της αρχικής πρόβλεψης, του όλου χειρισμού και της εν τέλει απόσυρσης της διάταξης της «συνεπιμέλειας» από την Κυβέρνηση. Η στάση των κομμάτων ήταν καταρχάς αυτή της αδιαφορίας, η οποία δεν πρόκειται να μετατραπεί σε ενδιαφέρον, εάν η δυναμική για την μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου δεν μετατραπεί σε πολιτική και εκλογική δύναμη. Τούτο δεν πρόκειται να γίνει ποτέ, όσο οι άμεσα ενδιαφερόμενοι ψηφίζουν τα παραπάνω κόμματα. Αλλά κι αν ακόμα η σημερινή αδιαφορία των υφισταμένων κομμάτων μετατραπεί σε ενδιαφέρον, είναι βέβαιο ότι η συμβιβαστική στάση, οι αόριστες υποσχέσεις, ο πολιτικός συγκερασμός, η απλώς διαχειριστική αντίληψη της εξουσίας, και η κραυγαλέα, στις περισσότερες περιπτώσεις, ανεπάρκεια των στελεχών και των μηχανισμών τους, θα ματαιώσουν την κάλυψη, έστω και του ελαχίστου των απαιτήσεων ενός τόσο σοβαρού ζητήματος. Το κενό αυτό, ένα κενό πολιτικής εκπροσώπησης του αιτήματος της θεσμικής αλλαγής στον χώρο του οικογενειακού δικαίου, μπορεί να καλύψει ένα νέο κόμμα το κόμμα των διαζευγμένων, το κόμμα της γονεικής ισότητας, το κόμμα των αδικημένων κοινωνικά και δικαστικά. Α. Την δυναμική βάση του, μια μάζα ανθρώπων που έχασαν τις οικογένειές τους και τα παιδιά τους, ή που απειλούνται να χάσουν τις οικογένειες και τα παιδιά τους, λόγω του υφισταμένου σήμερα θεσμικού πλαισίου, ή που προβληματίζονται και θέλουν να διασφαλίσουν την οικογένειά τους από την απειλή της διάσπασης και τα παιδιά τους από την απειλή της αποξένωσης. Η κοινωνική βάση αυτή είναι ποτισμένη με την έντονη αίσθηση της αδικίας, και την απαίτηση να «γίνει κάτι» για όλα αυτά. Απαιτεί να παρέμβει η πολιτεία για να αποτρέψει, να διορθώσει, να επανορθώσει το κακό που τους βρήκε ή που τους απειλεί. Ως εκλογική βάση, διαμοιράζεται σε όλο το πολιτικό φάσμα, και αποτελείται από ψηφοφόρους όλων των κομμάτων. Όμως, εδώ είναι που αναπτύσσεται ένας εξαιρετικά πολύμορφος και δυναμικός πλούτος ιδεών, ο οποίος διασταυρώνεται με τον όμοια δυναμικό και πολύμορφο πλούτο ιδεών που έρχεται από το εξωτερικό, από άμεσες επαφές με τις εκεί οργανώσεις, αλλά και μέσω του διαδικτύου. Β. Δύο πυλώνες στηρίζονται στην βάση αυτή, και αντλούν από αυτήν την δυναμική τους: ο ένας είναι μια αξιόλογη επιστημονική κίνηση, ιδίως στις επιστήμες της νομικής και των επιστημών της ψυχικής υγείας, σε όλο τους το φάσμα. Και ο άλλος είναι οι συλλογικές μορφές δράσης. Τις έχουμε δει να εκδηλώνονται με μορφές δράσης όπως διαδηλώσεις, διαμαρτυρίες, ακτιβιστικές ενέργειες, εκδηλώσεις και επιστημονικά συνέδρια, καθώς και αλληλοϋποστήριξη, ανταλλαγή εμπειριών, γνώσεων και συμβουλών μεταξύ των μελών. Το επόμενο βήμα είναι η δράση τους μέσα από ένα συγκροτημένο κομματικό μηχανισμό. Γ. Το κόμμα αυτό μπορεί να εκφράσει πολιτικά την βάση αυτή, και τις κινήσεις που βασίζονται πάνω της, συλλογικούς φορείς και επιστημονικές προτάσεις. Εκφράζει, σε πολιτική πράξη, την κοινωνική βάση διαμαρτυρίας και απαίτησης για μεταρρύθμιση των θεσμών. Εκφράζει την δυναμική που διοχετεύεται, από την κοινωνική βάση, μέσα από τους πυλώνες, στην απαίτηση ενός κόμματος και ενός άμεσου και αυτοδύναμου ρόλου στα πολιτικά πράγματα, στην πολιτική εξουσία, στις πολιτικές αποφάσεις. Δ. Υπάρχει ήδη η αναγκαία επιστημονική υποδομή, που προσφέρουμε στην κοινή γνώμη και στο εκλογικό σώμα ένα αξιόπιστο και αντιπροσωπευτικό δείγμα δεδομένων, με βάση τα οποία θα αποφασίσει και θα θελήσει να εκφραστεί πολιτικά από εμάς. Όσον αφορά την θέση μας στο πολιτικό σύστημα, δεν τρέφουμε αυταπάτες. Το εκλογικό σώμα φαίνεται, στην παρούσα συγκυρία, να διασκορπίζεται μεταξύ των υφισταμένων κομμάτων, και να αποκεντρώνεται προς τα μικρά κόμματα, που βλέπουν τα ποσοστά τους στις δημοσκοπήσεις να αυξάνονται. Όμως, αυτή είναι μια τυπική κατάσταση μεταξύ βουλευτικών εκλογών, και κυρίως ενόψει ευρωεκλογών, όπου κυριαρχούν οι στάσεις, οι δηλώσεις και οι ψήφοι διαμαρτυρίας. Στις βουλευτικές εκλογές, όποτε αυτές διεξαχθούν, τα δυο μεγαλύτερα κόμματα, αναμένεται να κατέλθουν με το νέο διαφαινόμενο δίλημμα: «αυτοδυναμία ή πολιτική κρίση», και είναι πολύ πιθανό το εκλογικό σώμα να πολωθεί. Ο βασικός μας στόχος είναι, σε οποιεσδήποτε συνθήκες και αν επικρατήσουν, να αντιπροσωπευθούμε στην Ευρωβουλή και στην Βουλή. Στο παραπάνω πλαίσιο, εμείς βρισκόμαστε σε ίση απόσταση από όλα τα κόμματα, βεβαίως και από τα δύο μεγαλύτερα «κόμματα εξουσίας». Συμμεριζόμαστε τις θετικές τους απόψεις, κρίνουμε τις αρνητικές. Αλλά, όσον αφορά την πολιτική μας στάση, κυρίως ως πολιτική συνεργασιών, δεσμευόμαστε ότι δεν πρόκειται εμείς να αποτελέσουμε παράγοντα πολιτικής κρίσης. Για να επιτευχθεί ο σκοπός της κοινωνικής μεταρρύθμισης χρειάζεται πολιτική σταθερότητα, και, στο παραπάνω πλαίσιο, εφόσον αντιπροσωπευθούμε στην Βουλή, θα συνεργαστούμε και θα στηρίξουμε οποιοδήποτε κόμμα δείξει ότι είναι ικανό να κυβερνήσει, με εμάς ή και χωρίς εμάς, με τον ειδικό σκοπό να προωθήσουμε την μεταρρύθμιση που έχουμε οραματιστεί και δουλεύουμε να υλοποιήσουμε. Η οργάνωση και η δράση του ΣΥΓΑΠΑ http://spitalas.blogspot.com εξυπηρετεί την ελεύθερη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος. Στο παραπάνω πλαίσιο, η δράση μας και η συνεργασία μας με οποιονδήποτε τρίτο φορέα, δεν είναι άνευ ορίων. Όλες μας οι ενέργειες, εντός και εκτός Βουλής, όπως και η πολιτική στήριξη που θα επιλέξουμε να δώσουμε σε ενέργειες τρίτων, δεσμεύονται στους σκοπούς μας, από τη μια μεριά στην προώθηση της κοινωνικής μεταρρύθμισης που οραματιζόμαστε, από την άλλη στην υποστήριξη κάθε προοδευτικής, κοινωνικής, αναπτυξιακής ή οικολογικής πρωτοβουλίας ή κίνησης, στην κατεύθυνση της κοινωνικής δικαιοσύνης. Στη Μάλτα το κόμμα Men Wake Up, στην Ισπανία το κόμμα Custodia Compartida, στη Γαλλία το κόμμα DEFENDRE LES ENFANTS και στην Ελλάδα το Ελληνικό Κοινωνικό Κίνημα (Ε.Κ.Κ.), προσπαθούν στις εκλογές της 9ης Ιουνίου 2024, για το καλύτερο των ευάλωτων ανθρώπων και παιδιών. Γ’αυτό, αδελφοποιηθήκαμε, τον Φεβρουάριο του 2024, με το κόμμα ΜΑΖΙ για μια ελεύθερη Ελλάδα του Σπύρου Ντίλη και έχουμε ως εκπρόσωπό μας στο ψηφοδέλτιο ΑΚΚΕΛ-ΚΕΚΑ-ΜΑΖΙ για μια ελεύθερη Ελλάδα, την κυρία Τσατσαρονάκη Μαρία