Το Αλί-Μπέη και η οικογένεια Νικόλα και Ευθαλίας Σπιτάλα

Το Αλί-Μπέη και η οικογένεια Νικόλα και Ευθαλίας Σπιτάλα

(επιμέλεια: Χρήστος Σπιτάλας)

Ήσυχοι άνθρωποι, βασανισμένοι από τις πέντε μεταναστεύσεις σε περιόδους κρίσεως των ελληνικών συνόρων, φεύγοντας από την Αδριανούπολη, εγκαταστάθηκαν στην Αλεξανδρούπολη (Dedeagats). O παππούς Νικόλας (πατρικό Κάλφας) ήταν από γενιά μαστόρων αλλά ο ίδιος εργάστηκε στην τότε Ελληνική Εταιρία Σιδηροδρόμων. Η γιαγιά Ευθαλία (πατρικό: Καραμαλή), γεννηθείσα το 1901, σπούδασε στο παρθεναγωγείο του Κάραγατς της Αδριανούπολης. Ανθρωπος της εκκλησίας, έχασε νωρίς τον σύντοφό της (το 1955) και έζησε έως το 1990 με αγάπη και φιλανθρωπικό έργο στη εκκλησία Αλεξανδρούπολης. Η κατοικία τους ήταν στην περιοχή Αγίου Ελευθερίου. Στην ίδια περιοχή, στα σύνορα του Αλί-Μπέη υπήρξε και η γειτονιά όπου έζησε η επόμενη γενιά, ο Χρήστος με τη Δόμνα Σπιτάλα. Η Δόμνα (πατρικό: Θεοδοσίου) ήταν από τους πρόσφυγες του Κατιρλί. Γεννημένοι και οι δύο το 1926. Εγιναν τρία παιδιά στην οικογένεια Σπιτάλα: Χρήστος, Μαρίκα, Κωνσταντίνος, και τέσσερα στην οικογένεια Θεοδοσίου: Δόμνα, Γεώργιος, Απόστολος και Αναστασία. Ζώντες από όλους είναι η Δόμνα (2013) και ο Απόστολος. Ο Χρήστος και η Δόμνα απέκτησαν δύο παιδιά. Την Ευθαλία και το Νίκο. Η μεγάλη μόρφωση της γιαγιάς Ευθαλίας, πέρασε  στο Χρήστο και στα παιδιά του. Υπήρξαν υπομονετικοί, με εξαίρετο ήθος, διακριτικότητα, διορατικότητα, ευγένεια, περηφάνια και δοτικότητα / προσφορά στον συνάνθρωπο. Έδωσαν τα πάντα και δεν κράτησαν τίποτα για τον εαυτό τους. Δεν ήταν δεμένοι με τα γήινα και τα υλικά αγαθά. Ο Χρήστος Σπιτάλας, διακρινόταν για την μεγάλη του ευχέρεια λόγου, άριστη γραφή, οργανωτικότητα. Ασχολήθηκε με τα κοινά και υπήρξε Γ.Γ./Πρόεδρος του Εργατικού Κέντρου Αλεξανδρούπολης και της ποδοσφαιρικής ομάδας ‘Δόξα’. Ήταν ευχάριστος και πρώτος στην παρέα. Δούλεψε με ζήλο σαν γραμματέας στο Σ.Ε.Κ. (Σιδηρόδρομοι Ελληνικού Κράτους). Η μικρή Ευθαλία γεννήθηκε το 1951 και παντρεύτηκε τον ταλαντούχο ποδοσφαιριστή και δάσκαλο Γιώργο Παπαμάλη και έκαναν τρία κορίτσια. Ο Νίκος έχει τρία αγόρια. Και οι δύο αρίστευσαν στην Παιδαγωγική Ακαδημία Αλεξανδρούπολης και αργότερα στο Γυμνάσιο.

Ο Νίκος Σπιτάλας

Ο Νίκος, γεννήθηκε το 1955 και τελείωσε το Δημοτικό της Ακαδημίας. Υπήρξε εξαπτέρυγο στον Άγιο Ελευθέριο, πρόσκοπος και αθλητής. Ήταν πρώτος στην εισαγωγή στο Γυμνάσιο, το 1968, στα γραπτά και προφορικά από όλα τα Δημοτικά της πόλης μας, με 20/20 σε όλα τα μαθήματα. Ήταν τιμητικό να είσαι παραστάτης στην πρώτη Γυμνασίου στο Γυμνάσιο Αρρένων. Προσπάθησε να φθάσει στην εξυπνάδα και αποτελεσματικότητα της αδελφής του η οποία ήταν άριστη. Τα δύο παιδιά, βοηθούμενα από τον πατέρα τους Χρήστο, διακρίθηκαν στη μικρή τότε πόλη της Αλεξανδρούπολης και ήταν σπάνιο να βλέπεις φτωχά παιδιά να έχουν επίπεδο πολύ υψηλό για την εποχή και την περιοχή. Δύο χρόνια μετά, μετακόμισαν στη Θεσσαλονίκη όπου εισέπραξαν νέα στοιχεία από την μεγαλούπολη και τα πρόσθεσαν στις γνώσεις τους.

Ο Νίκος, ακολούθησε δύο χρόνια στο ιστορικό Β’ Γυμνάσιο της Θεσσαλονίκης (Ικτίνου) και τέλειωσε στο Α’ Γυμνάσιο (Βασ. Ολγας). Στα χρόνια αυτά, συνέχισε λίγο στον αθλητισμό και λίγο στον προσκοπισμό. Το 1970 υπήρξε πρωταθλητής στα 100 μέτρα και Αρχηγός Ομάδας στο Β’ Σύστημα. Αργότερα (το 1991) έγινε Έφορος Ευρωπαϊκών Θεμάτων.

Το 1973, μετά το Γυμνάσιο, ξενιτεύτηκε στο Παρίσι για σπουδές και εκεί, απέκτησε πτυχίο Αρχιτέκτονα Μηχανικού, Πολεοδόμου Μηχανικού, Χωροτάκτη, Πληροφορικής, Μεταπτυχιακό Οικονομίας & Ανάπτυξης και Διδακτορικό Αστικής Γεωγραφίας.

Εκλεγμένος μέλος, από 3.000 άτομα, της Ελληνικής Κοινότητας Παρισίων, αργότερα ίδρυσε στα Περίχωρα του Παρισιού, την Περιφερειακή Ελληνική Κοινότητα ODYSSEE όπου ζήτησε και πήρε τέσσερεις εκπαιδευτικούς και μαζί τους δίδαξε τα ελληνικά σε παιδιά τρίτης γενεάς Ελλήνων. Έφερε συγκροτήματα από τη Θράκη και οργάνωσε πολιτιστικές εκδηλώσεις. Βραβεύθηκε για το έργο του από τον Δήμαρχο του Gennevilliers.

Έγινε καθηγητής στα 22 του χρόνια, στην Ακαδημία των Βερσαλλιών και επαναπατρίστηκε το 1991. Στην Ελλάδα, ίδρυσε Συλλόγους Θρακών στην Ήπειρο και Θεσσαλία. Επίσης, ίδρυσε τον Ελληνογαλλικό Διεπιστημονικό Σύλλογο, το Δίκτυο Αλεξανδρουπολιτών, τον Σύλλογο συμβασιούχων Πανεπιστημιακών και τον ΣΥΓΑΠΑ.

Εργάστηκε στο Γαλλικό Ινστιτούτο Θεσσαλονίκης, όπου ίδρυσε το Τμήμα Design, επίσης στα ΤΕΙ, στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Θράκης και Αριστοτέλειο. Τέλος, από το 2003, εγκαταστάθηκε στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου Δράμας όπου και διετέλεσε Προϊστάμενος/Πρόεδρος τα έτη 2009-2011. Σ’αυτή τη περίοδο, το Τμήμα άνθισε και το τίμησαν με βραβεία, ο Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας, ο επίτιμος Καθηγητής του ΕΜΠ και PARIS X, Διεθνούς φήμης  Guy Burgel, ο Δήμαρχος Δράμας, κτλ.

Η σημαντικότερή του πράξη είναι αυτή της βοήθειας των παιδιών των διαζυγίων και γ’αυτό υπάρχει το όνομά του σε δύο εγκυκλοπαίδειες (whoiswho, Wikipedia). Αποτελεί το άριστο κοινωνικό έργο για Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Γ’αυτό το λόγο εξ’αλλου, ίδρυσε το ‘Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Κίνημα’, διοργάνωσε Διεθνή Συνέδρια, Ημερίδες, εκδόθηκε εφημερίδα και γραμματόσημα από τα ΕΛΤΑ, έκανε ‘Ακαδημία Γονέων’ στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη, το ‘Διεθνές Παρατηρητήριο Για την Αποξένωση’, το ‘Καταφύγιο του Πατέρα’, καθιέρωσε τη Γιορτή του Πατέρα στην Ελλάδα και προς κοινωφελείς δράσεις.

Έχει εκδώσει δέκα βιβλία εμπορίου σε επιστημονικά και κοινωνικά θέματα, πάνω από 100 εργασίες και έχει 10.000 αναφορές ή ετερο-αναφορές.

Διάσημοι συγγραφείς-ψυχολόγοι όπως η Λιάνα Καλλιέρου και η Διονυσία Τριπολίτου, αναφέρουν το όνομα του Νίκου Σπιτάλα ως μεγάλου ευεργέτη για τα παιδιά.

Ποτέ προς δεν ξέχασε την καταγωγή του και σε θέσεις μάλιστα υποψηφίου αναφέρει πάντα την προσφυγική του καταγωγή: ‘Ο Νίκος Σπιτάλας κατάγεται από μικρο-αστική προσφυγική οικογένεια της Αδριανούπολης και φθάνει πάντα έως την ολοκλήρωση των οραμάτων που έχει στοχεύσει για την κοινωνία. Τον διακρίνει η ειλικρίνεια, το ήθος, η αποτελεσματικότητα και η αγωνιστικότητα.’. Υπήρξε άμισθος Σύμβουλος (αποσπασμένος) στο Υπουργείο Οικονομικών, το 1999-2001 και προς του οι εργασίες αφορούσαν τη Θράκη, το Νομό Έβρου και την Αλεξανδρούπολη (ρυθμιστικό, πολεοδομικό, χωροταξικό, αρχιτεκτονικό) αλλά και τη Δράμα.

Στη γειτονιά του (Αλί-Μπεη) τα παιχνίδια με το τσιλίκι, τους βόλους, το κουκλοθέατρο/καραγκιόζης, οι ιστορίες και τα βεγγαλικά/βαρελότα, οι χαρταετοί, τα παιδικά πάρτυ/παιχνίδια ήταν στο προσκήνιο με πρώτο οργανωτή τον πατέρα του Χρήστο και τους γείτονες (Σωκράτης Καρπούζας, Ξανθούλης, Καρτάλης, Χαραλαμπίδης, Λαμπράκης, κτλ) να συμπαραστέκονται στη χαρά. Κάθε πρωτομαγιά, με τα καρότσια πήγαιναν στον ποταμό. Του κλείδωνα και του Αη Γιαννιού, γινόταν γιορτή. Όλοι γνώριζαν τη φιλοξενία, το καταπληκτικό φαγητό και τα υπέροχα γλυκά της νοικοκυράς Δόμνας.

Όλη η οικογένεια έχουν αγάπη προς τα παιδιά, τη νεολαία και την Παιδεία. Μόνο προσφορά στους άλλους και στην κοινωνία. Υπήρξε υποψήφιος δημοτικός σύμβουλος Δράμας (2010) και υποψήφιος Ευρωβουλευτής (2014).

Ο Γενικός Πρόξενος της Γαλλίας στην Ελλάδα κύριος Christian Thimonier, βραβεύει το Νίκο Σπιτάλα ως Προιστάμενο του Τμήματος Αρχιτεκτονικής Τοπίου για το επιστημονικό και κοινωνικό του έργο και τη διάδοση της γαλλικής κουλτούρας στην Ελλάδα. 12/04/11

 O γνωστός Γεωγράφος και φιλέλληνας καθηγητής Guy Burgel με το Νίκο Σπιτάλα κατά την επίσκεψή του για επιστημονικούς λόγους στο Τμήμα Αρχιτεκτονικής Τοπίου Δράμας.

Γάλλοι και Ελληνες επιστήμονες στη Δράμα (Anne Hublin, Christianna Mazzoni, Philippe Troncin, Yannis Tsiomis, Σαρράντης Ζαφειρόπουλος, Νίκος Σπιτάλας, Γιάννης Ισπικούδης), μαζί με τον Γάλλο Πρόξενο, προς τιμή του κυρίου Νίκου Σπιτάλα.

Ένα από τα έξι γραμματόσημα που εξέδωσαν τα ΕΛ.ΤΑ προς τιμή του ΣΥΓΑΠΑ.

Το εξώφυλλο ενός από τα βιβλία του: ‘Το Κοινωνικό Κίνημα των Διαζευγμένων’.

Διαβάστε:

http://www.ambafrance-gr.org/Visite-du-Consul-general-a-Drama,4463

http://www.ergasia-press.gr/news/?new_id=8374

http://www.k-tipos.gr/ktipos/detail.php?ID=20409

http://alitheiapress.blogspot.gr/2011/03/workshop.html

http://www.bibliopolio.gr/%CE%A3%CF%80%CE%B9%CF%84%CE%AC%CE%BB%CE%B1%CF%82-%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82-h-40983.html

http://www.xirafi.gr/xirafi/detail.php?ID=29198

http://spitalas.blogspot.com   

www.sos-sygapa.eu

http://www.paratiritis-news.gr/detailed_article.php?id=151457&categoryid=20

http://greekdads.blogspot.gr/2012/11/blog-post_2888.html

http://books.vres.gr/author.php?author_id=23077

http://www.patakis.gr/ViewShopArticle.aspx?ArticleId=3289

http://eled.duth.gr/department/history/zarifeios.shtml

Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία 1:

Οι πρόσκοποι επισκέπτονται τον ΟΣΕ. Διακρίνονται βαθμοφόροι και ο Νίκος και ο μπαμπάς του Χρήστος Σπιτάλας, το 1968.

Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία 2:

Η οικογένεια Νικόλα και Ευθαλίας Σπιτάλα, το 1958. Διακρίνονται τα τρία παιδιά, Η Μαρίκα, ο Κωνσταντίνος και ο Χρήστος.

Στην έγχρωμη φωτογραφία 1:

Οι απόφοιτοι του Δημοτικού της Ακαδημίας (φουρνιά 1967) σε εκδήλωση τιμής το έτος 2000. Διακρίνονται: Η καλή δασκάλα Αλεξάνδρα Σπετσιώτου, ο Νίκος Σπιτάλας, η Αλέκα Αννίνου, ο Μιχάλης Σπαθόπουλος, η Νίκη Βαφειάδου, ο Πάνος Φραγκίδης, ο Ξενοφών Καραποστόλου, η Αγλαία Ζουρδούμη, ο Κώστας Κοκκίνης, ο Γιάννης Κονδύλης, η Καμπάνταη, η Καίτη Μακρίδου,  ο Μιχάλης Τσιρόπουλος, η Καίτη Τελίδου, ο Δημήτρης Ράγκος, ο Μάκης Αδαμίδης, ο Αντώνης Καραγιαννίδης, ο Γιώργος Καραγιαννόπουλος, ο Θωμάς Αμπουκέλης, κτλ.

Στην έγχρωμη φωτογραφία 2:

Ο Νίκος Σπιτάλας, τιμά την κυρία Αλεξάνδρα Σπετσιώτου, την οποία είχαν σας δασκάλα στη πρώτη, δευτέρα και τρίτη δημοτικού (1962-64).

Στην έγχρωμη φωτογραφία 3:

Ο Νίκος Σπιτάλας, τιμά τον διάσημο Αλεξανδρουπολίτη συγγραφέα Γιάννη Ξανθούλη σε ειδική τελετή (1991).

Συνάντηση παλαιών συμμαθητών, της Αλεξανδρούπολης, τον Αύγουστο του 2013:

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΘΕΤΟΥ: ΣΠΙΤΑΛΑΣ

Σύμφωνα με την άποψη της γιαγιάς Ευθαλίας, το όνομα Σπιτάλας προήλθε από το λατινικό hospital.

Κάποιος προπάππους (μάλλον Κάλφας), κατασκεύασε ή/και διέμενε κοντά στο νοσοκομείο της περιοχής (hospital ή spitali). Έτσι, όποιος αναζητούσε τον άνθρωπο αυτό ή την οικογένειά του, πρώτα έλεγε την ειδικότητα ή γειτνίαση. Το τοπωνύμιο (σπιτάλι) ή αυτός που έφτιαχνε σπιτάλια, ήταν το αναγνωριστικό και σιγά-σιγά μετατράπηκε το Κάλφας σε αυτόν που έφτιαχνε ή/και διέμενε κοντά στο σπιτάλι.

Ερώτησε σε διαβάτη-φίλο: Που πας?

Απάντηση: Στον, ‘του σπιτάλι’ και σιγά-σιγά, χάριν ευφωνίας, στον …… Σπιτάλα.

Είναι γεγονός ότι στη περιοχή υπήρχαν πολλοί φραγκολεβαντίνοι και οι λατινογενείς εκφράσεις και λέξεις ήταν πολλές. Στην Αλεξανδρούπολη, υπήρχαν και υπάρχουν ακόμα και τώρα εκπρόσωποι και επίτιμοι πρόξενοι της Ιταλίας και της Γαλλίας, όπως και καθολική εκκλησία και παροικία. Ως γνωστό οι γαλλοελληνική εταιρία σιδηροδρόμων διαχειριζόταν την γραμμή και ο σταθμός της Αλεξανδρούπολης ήταν δεύτερος μετά αυτόν του Κιλκίς που κατασκευάστηκαν και λειτουργούσαν οι Γάλλοι διοικητές και αξιωματούχοι.

Η αδελφή του παππού Νικόλα, η γιαγιά Σουλτάνα, εξ’άλλου, παντρεύτηκε τον Γάλλο Henry Fontain και μετακόμισε στη Γαλλία. Η κόρη της παντρεύτηκε τον Επαμινώνδα Καρυοτάκη.

Επίσης, για την ιστορία, η εγγονή του αδελφού της γιαγιάς Ευθαλίας, παντρεύτηκε τον Καναδό Γερουσιαστή-Βουλευτή και Υπουργό Ashton και η κόρη τους Niki Ashton ασχολείται επίσης με την πολιτική (είναι βουλευτής και αρχηγός κόμματος).